اثر نوع فرایند حرارتی بر ترکیب شیمیایی، تجزیه پذیری و تخمیرپذیری برون تنی پسماندهای لپه پاک کنی

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اثر روش های مختلف فراوری های حرارتی شامل اتوکلاو، تفت دادن، پولکی کردن با بخار و ریزموج، بر ترکیب شیمیایی، غلظت مواد ضد مغذی (تانن و ترکیبات فنولیک)، تجزیه پذیری مادۀ خشک و پروتئین خام انجام گرفت. در این آزمایش از سه رأس گاو نر بالغ فیستوله گذاری شدۀ نژاد هلشتاین (طرح بلوک کامل تصادفی) و میزان گاز تولیدی در شرایط آزمایشگاهی (طرح کاملاً تصادفی، با پنج تیمار، سه دورۀ مجزا و سه تکرار به ازای هر تیمار در هر دوره) و پسماندهای کارخانه های لپه پاک کنی استفاده شد. غلظت مادۀ خشک، پروتئین خام (درصد مادۀ خشک)، خاکستر (درصد مادۀ خشک)، مقدار تجزیه پذیری مؤثر مادۀ خشک (گرم در 100 گرم مادۀ خشک) و پروتئین خام (گرم در 100 گرم پروتئین خام) در نرخ عبور 02/0، غلظت مادۀ آلی قابل هضم (گرم بر 100 گرم مادۀ آلی) و تولید پروتئین میکروبی (گرم به ازای هر کیلوگرم مادۀ آلی قابل هضم) در پسماند فراوری نشده به ترتیب برابر 2/89، 1/26، 26/2، 65، 5/79، 52 و 71/62 بود. فراوری های حرارتی در مقایسه با گروه شاهد به صورت معناداری (05/0 (p با کاهش بخش محلول پروتئین، به کاهش پروتئین قابل تجزیۀ سریع در شکمبه، کاهش سنتز پروتئین میکروبی و در مقابل افزایش عبور پروتئین تجزیه نشده به رودۀ باریک انجامید. بیشترین کاهش در غلظت تانن و ترکیبات فنولیک، به فراوری با امواج ریزموج مربوط بود و کمترین غلظت پروتئین قابل تجزیۀ مؤثر در شکمبه، به گروه فراوری شده با اتوکلاو متعلق بود. تفت دادن سبب بیشترین کاهش در پروتئین قابل تجزیۀ سریع در شکمبه شد، ولی بر مادۀ آلی قابل هضم و مقدار انرژی قابل متابولیسم تأثیر نامطلوبی نداشت؛ بنابراین با توجه به نتایج، در دسترس بودن فرایندها و هزینۀ فراوری، تفت دادن به عنوان فراوری مناسب به منظور کاهش پروتئین قابل تجزیه در شکمبه توصیه می شود. اجرای آزمایش های تکمیلی در شرایط درون تنی به منظور بررسی بیشتر بازده فراوری و ارزش اقتصادی پسماندهای لپه پاک کنی در تغذیۀ نشخوارکنندگان ضروری است.